Wat is mindfulness?

Mindfulness is al eeuwenoud, afkomstig uit het Boeddhisme en het staat voor vriendelijk, liefdevol en opmerkzaam waarnemen, zonder oordeel. Recentelijk heeft de wetenschap zich erover ontfermd en wordt er, o.a. onder leiding van Dr. Jon Kabat-Zinn van de Universiteit van Massachusetts, onderzocht wat de invloed van stress op lichaam en geest is.

Het aantal onderzoeken is de afgelopen 10 jaar exponentieel gestegen en toont keer op keer aan dat mindfulness/MBSR veelbelovend is voor zowel ‘gezonde’ mensen als mensen met specifieke emotionele klachten. Er wordt volop wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effectiviteit van het programma op psychologisch en lichamelijk functioneren, waaruit onder andere het volgende blijkt: 

• een verbeterd reactievermogen en verhoogde concentratie
• toenemend empathisch vermogen
• afnemende kans op burn-out
• significante afname van angst en depressie
• gunstige effecten voor mensen met verslaving
• afname van chronische pijn 
• verbetering van algehele levenskwaliteit bij kankerpatiënten
• betere emotieregulatie

Jon Kabat-Zinn stelt dat het onderzoek naar het effect van mindfulness meditatie zelfs na ruim 35 jaar nog in de kinderschoenen staat. Maar nu is al wel aangetoond dat mindfulness net zo effectief is als antidepressiva om terugval te voorkomen bij een depressie. Bedenk alleen eens wat voor kostenbesparing dat oplevert in de gezondheidszorg. Belangrijker is echter dat de kwaliteit van het leven van miljoenen mensen met depressieve klachten door mindfulness enorm toeneemt.

Niet alle keuzes komen tot stand na jarenlange overdenkingen en ingewikkelde, zware afwegingen, zo blijkt maar weer. Dat geldt ook voor het starten met mindfulness zelf. Elke dag een kleine dosis mindfulness heeft al effect. Het hoeft geen levenswerk te worden. Begin gewoon. Onderzoek wijst uit dat mindfulness effect heeft, het maakt je leven makkelijker.

Piekeren, angst, neerslachtigheid, onrust, ongelukkig zijn en allerlei andere psychologische klachten worden veroorzaakt doordat we ons laten meeslepen door onze eigen verhalen, waarin verleden en toekomst centraal staan. Ons gedrag wordt daarbij bepaald door onze onbewuste conditioneringen en automatische patronen in denken, doen en voelen die we van kinds af aan hebben overgenomen en ons zijn aangeleerd.

Jon Kabat-Zinn, ontwikkelaar van Mindfulness-Based Stress Reductie (MBSR), heeft de training ontwikkeld om mensen te helpen omgaan met de uitdagingen in hun leven.

1. Creëer aandachtsvolle gewoontes

Doe je ochtendactiviteiten met aandacht. Poets je tanden bijvoorbeeld met volle aandacht of wees mindful tijdens het ontbijten. Hiermee ontwikkel je het bewust aanwezig zijn in het moment. Het kost je geen extra tijd, dus waarom eigenlijk niet op deze manier opstaan?

2. Ontwikkel een meditatieroutine

Jon Kabat-Zinn start iedere ochtend met 40-60 minuten mindful yoga, waarna hij mediteert. Dit is niet voor iedereen haalbaar, maar je kunt al beginnen met een korte stretch, een aantal yogahoudingen of een meditatie van 5 minuten. Kijk wat haalbaar is in jouw leven en maak hier een dagelijkse gewoonte van.

3. Check in bij jezelf

Neem voordat je je dag begint een moment van aandacht. Hoe voel je je deze ochtend? Breng je aandacht naar je lichaam, hoe voelt je lichaam? Wat is je intentie van de dag? Dit helpt je om de hele dag meer mindful te kunnen zijn. Vervolgens kun je gedurende de dag op verschillende momenten opnieuw bij jezelf inchecken. Ieder uur, 1 keer per dag of vaker, net wat het beste bij jou past.